Solunum Sistemi

SOLUNUM SİSTEMİ

Canlılık faaliyetlerinin gerçekleşmesi için enerji gerekir. Hücrelerimizde mitekondrilerde besinlerin oksijenle yakılmasıyla su, karbondioksit ve enerji açığa çıkar.

Canlıların büyük bir bölümü hayatını devam ettirebilmek için hücrelere oksijen iletmek ve hücrelerde oluşan karbon dioksiti de dışarıya atmak zorundadır. Bu olaya solunum, bunu gerçekleştiren sisteme de solunum sistemi denir.

Solunum Sisteminin Görevleri
1.    Atmosferde bulunan oksijen gazını dolaşım sistemine aktarır.
2.    Hücre içi solunumu sonucu oluşan atık maddeler (karbondioksit, su buharı) dolaşım yoluyla akciğere taşınır. Bu atık maddeleri vücuttan uzaklaştırır.

Solunum Organları
a. Burun: İnsanda solunum sistemi burunla başlar. Burnun yapısında kıllar, mukuslu yüzey ve yüzeye yakın kılcal damarlar bulunur. Bu yapılar, solunum esnasında alınan havanın, mikrop ve tozlarının tutulmasını, ısınmasını ve nemlendirilmesini sağlar.

b. Yutak: Ağız ve burun boşluğunun birleştiği yerdir. Alınan havanın soluk borusuna, besinlerinde yemek borusuna geçmesini sağlar.

c. Gırtlak: Yutaktan gelen havayı solukborusuna  ileten organdır. Kıkırdaktan yapılmıştır. Ses telleri gırtlakta bulunur.

d. Soluk Borusu: Yutak ile akciğer arasında bulunur. Kıkırdak  halkalı yapıdadır. Akciğere hava iletimini sağlar. Soluk borusunun içinde titrek tüylü epitel doku bulunur. Ayrıca soluk borusunun içi kaygan ve yapışkan sıvı ile kaplıdır. Bu madde toz ve mikropları tutar.

e. Akciğer: sağ ve solda birer adet bulunur. Soluk borusu akciğerlere gelince bronş adı verilen iki kola ayrılır. Her bir kol ise yan kollara ayrılır. Her bir yan kola bronşçuk denir. Bronşçukların ucunda şişebilen hava kesecikleri vardır. Hava keseciklerinin ucunda ise alveol denilen bölümler bulunur.
√    Oksijen ve karbondioksit değişimi alveollerle kılcal damarlar arsında gerçekleşir.

Akciğerlerde kanın temizlenmesi
√    Akciğer atardamarı akciğere gönderilen kirli kanda (karbondioksitçe zengin kan) bulunan karbondioksit akciğer kılcallarından alveollere geçer.
√    Soluk alma ile alveollere kadar gelmiş olan oksijen ise kılcal damarlara geçer. Böylece kirli kan temizlenmiş olur.
√    Akciğer toplardamarı ile kalbe getirilen temiz kan buradan vücudun her bölgesine dağıtılır.
√    Alveollere geçmiş olan karbondioksit ise soluk verme yoluyla dışarı atılır.

Diyafram ve Göğüs Kasları
   Diyafram kası, göğüs boşluğuyla karın boşluğunu birbirinden ayırır. Kasılıp gevşeyerek akciğere hava
giriş çıkışını kolaylaştırır. Göğüs kasları gevşeyerek göğüs kafesinin hacmini değiştirir. Akciğerlere hava giriş çıkışını kolaylaştırır.

Soluk Alıp Verme
a. Soluk Alma Mekanizması

1. Göğüs kasları ve diyafram kası kasılır. Diyafram düzleşir.
2. Göğüs boşluğunun hacmi artar.
3. Akciğer genişler ve iç basıncı düşer.
4. Oksijence zengin hava akciğere dolar.
5. Oksijen kana, karbon dioksit hava keseciklerine geçer.

b. Soluk Verme Mekanizması
1. Göğüs ve diyafram kasları gevşer.
2. Göğüs boşluğunun hacmi azalır.
3. Akciğer küçülür, iç basınç artar.
4. Kirli hava dışarı atılır.

c. Solunum Sisteminin Sağlığı
    Solunum sisteminin sağlığının korunması için temiz havalı ortamlarda bulunulmalıdır. Sigara içilmemeli; sigara içilen, havasız ortamlardan kaçınılmalıdır. Burundan nefes almaya özen gösterilmelidir.
    Soğuk, tozlu, çok kuru yerlerde bulunmaktan kaçınılmalıdır. Solunum yoluyla nezle, grip, bronşit, zatürre, verem, kabakulak, kızıl, kızamıkçık, kızamık, suçiçeği difteri gibi hastalıklar bulaşabilir.Bir Kaç Farklı Anlatım İçin Bu Dosyayı İndirebilirsiniz.